Goed voorbereid en goed geplanned zijn we nu klaar om te beginnen aan de volgende etappe van onze reis. We moeten er niet van uit gaan dat alles precies zo gaat als we geplanned hebben; dat doet het leven meestal niet. We moeten daarom regelmatig onze vooruitgang controleren met behulp van de ZIVs die we hiervoor hebben opgesteld. Dit geeft ons de kans dingen bij te stellen terwijl we onderweg zijn. Op koers blijven en tegelijkertijd reageren op de wereld die om ons heen beweegt en verandert is een balanceerkunst. En net als het bewandelen van het slappe koord vereist ook dit aanzienlijke vaardigheid. Een vaardigheid die we alleen kunnen aanleren door daadwerkelijk dat koord op te gaan. Om er dan weer af te vallen. Diverse keren in het begin, dan steeds minder naarmate we er beter in worden. Zolang we dat vallen niet als falen zien is elke val gewoon deel van het leerproces. We trekken onze kleren recht, halen een paar keer diep adem, en gaan weer terug het koord op om het opnieuw te proberen.

Stap 7: Het Waarmaken

Als we ons pad volgen moeten we beducht blijven voor obstakels en kansen die we onderweg tegenkomen. Er is ook wel wat waars aan het oude cliché dat elk obstakel tevens een nieuwe kans is. Op z’n minst is elke tegenslag of uitdaging een kans om er iets van te leren. We komen vooral vaak weerstand, tegenslag en obstakels tegen aan het begin van een nieuwe reis. Vooral als die reis ons nogal ver voert van hoe we ons in het verleden presenteerden. Hoe meer we afwijken van wat de wereld van ons verwacht of gewend is, hoe meer die wereld ons zal proberen tegen te houden. En ons terug te duwen naar waar het comfortabel is – voor de wereld. Laten we dit onthouden als we weerstand tegenkomen en het zien als een teken dat we in de goede richting bewegen. Het is meestal een teken dat we ons aan het ontdoen zijn van de ankers die ons hiervoor op onze plaats hielden.

Maar we moeten ook ons onderscheidingsvermogen blijven gebruiken. Niet alle weerstand en tegenslagen zijn persé tekenen van vooruitgang. Soms lopen we op tegen echte, onvoorziene obstakels. Wellicht komen we moeilijkheden tegen die we onderschat hebben of helemaal niet zagen aankomen. Soms kunnen we ook zijn gaan afdwalen van ons ideale pad. Als onze bewuste geest did niet opmerkt kan het zijn dat ons onderbewuste op deze manier ons een boodschap probeert te sturen. Wellicht probeert het ons te vertellen dat we beter moeten opletten en weer terug op het pad moeten komen. De enige manier om er achter te komen wat er feitelijk aan de hand is is om de situatie met emotionele afstandelijkheid te onderzoeken. Wat zijn de bron en de aard van de weerstand waar we op stuiten? Wat is onze eigen bijdrage aan deze weerstand? Hoe groot is het probleem waar het ons voor plaatst? Wat zegt onze intuïtie over deze situatie?

We kunnen ook onze ZIVs gebruiken om in te schatten hoe serieus de problemen zijn die zich aan ons presenteren. Hoeveel en welk deel van onze gewenste vooruitgang wordt hierdoor tegengehouden of vertraagd? Is het een essentieel onderdeel van ons verhaal of is het iets dat we kunnen uitstellen of omzeilen?

---

Ik was al een tijdje aan het onderhandelen met een overheidsklant. Toen, zoals in Australië wel vaker gebeurt, veranderde ineens het politieke landschap. Dat veroorzaakte golven van verandering door alle cirkels van de overheid. Departementshoofden werden vervangen. Hele departementen werden samengevoegd, gesplitst of zelfs helemaal opgeheven. Beslissingen werden opgeschort en initiatieven werden uitgesteld of afgeblazen omdat de budgetten bevroren waren. Het leek erop dat wat een vliegende start van mijn bestaan als onafhankelijk adviseur hadden moeten zijn hier in de kiem gesmoord werd.

Nadat ik eerst even mijn hart had gelucht bij een paar vrienden (ik ben ook maar een mens) deed ik een bewuste oefening van afstandelijke observatie. Hoe belangrijk was deze tegenslag in mijn huidige reis om een schrijver en publiek spreker te worden? Het werk was interessant en het inkomen altijd welkom. Maar het contract was niet bepaald essentieel in het waarmaken van mijn ambities. Misschien was dit uitstel juist een verkapte zegen.

Het werken met grote overheidsklanten kan erg veeleisend en tijdrovend zijn. Het wordt vaak snel ingewikkeld. Veel tijd gaat vaak verloren aan de formele en organisatorische aspecten van het werk, naast het eigenlijke werk zelf. Wat begint als een part-time opdracht kan al snel een volledige baan worden.

Na enige introspectie, meditatie en overleg met mijn partner werd het me duidelijk. De uitgestelde onderhandelingen waren niet kostbare tijd verloren, maar kostbare tijd gewonnen. Het gaf me tijd om te schrijven en tevens een duidelijker, sterker verhaal te ontwikkelen on de wereld te laten zien. Dat betere verhaal zou me ook een betere uitgangspositie geven om later de onderhandelingen mee te hervatten. Het zou me helpen om de opdracht nog meer in de richting van mijn kernvaardigheden te sturen en beter aan te sluiten op de onderwerpen waar ik bekend om wil zijn. Het zou me ook tijd geven om me ervan te verzekeren dat de klant serieus was in hun wens om de veranderingen door te voeren die ze mij vroegen te faciliteren.

Alles bij elkaar bleek het uitstel veroorzaakt door een verandering in de overheid een uitstekende aanleiding tot reflectie en onderzoek. Het gaf me de kans om mijn eigen onzekerheden, zorgen en angsten onder ogen te zien. Het dwong me te herzien waar ik mijn energie en aandacht op moest richten om mijn verhaal waar te maken zoals ik voor ogen had. En het hielp me om mijn focus te hervinden en met hernieuwde energie dit boek af te maken. En dat was tenslotte de hoogste prioriteit op mijn lijst.

---

Obstakels en weerstand kunnen dus helpen om scherp te blijven en de nodige koerscorrecties aan te brengen. Maar wat gebeurt er als we alle obstakels overwinnen? Als we erin slagen de weerstand die we tegenkomen achter ons te laten? Als onze ZIVs ons vertellen dat we perfect of schema liggen, betekent dat dan dat we onze levensdoelen aan het behalen zijn? Betekent dat altijd dat we rechtstreeks op weg zijn naar ons volmaakte levensverhaal?

Niet persé. Er is nog een valkuil waar we in terecht kunnen komen als alles bijna te goed gaat om waar te zijn. Dat is het gevaar van de gelokaliseerde optimalisatie.

Stel je je een groepje onderzoekers voor op zoek naar de hoogste berg in een bepaald gebied. Hun opdracht is om door te gaan tot ze niet hoger kunnen komen. Als ze het hele terrein kunnen overzien is dit niet zo moeilijk. Ze kunnen een weg uitstippelen naar de hoogste top en vervolgens zo direct mogelijk daarheen gaan. Met beperkte zichtbaarheid – zoals mist of duisternis – wordt de situatie een stuk moeilijker. Als ze maar een paar meter vooruit kunnen kijken is het enige teken dat ze vooruitgang boeken dat ze omhoog gaan in plaats van omlaag. Dat kan er echter toe leiden dat ze de eerste de beste heuvel beklimmen die ze tegenkomen en vervolgens vast komen te zitten. Iedere verdere stap brengt ze lager, niet hoger. Hoe kunnen ze te weten komen, zonder uitzicht op de volgende top, of ze nog verder moeten zoeken en zo ja in welke richting?

Als de dingen te voorspoedig gaan op onze reis is er het risico dat wij ook vast komen te zitten op een plaatselijke heuvel. Dat is gedeeltelijk een probleem met de zichtbaarheid. Het is moeilijk om de toekomst te zien en de volgende heuvel ligt misschien buiten ons huidige gezichtsveld. Maar er is ook het risico van comfort en onzekerheid.

Een top beklommen hebben geeft ons een gevoel van iets gepresteerd te hebben. Onze ZIVs geven aan dat we een doel bereikt hebben. We zijn zichtbaar beter af. We zijn dichter bij ons eindpunt. Dat gevoel van prestatie geeft ons een gevoel van comfort, van tevredenheid. Het voelt goed om op koers te liggen.

Maar vanuit dat comfortabele gevoel houdt elke vervolgstap een risico in. We konden weleens achteruit gaan of de verkeerde kant op. Waarom zouden we dat risico nemen? Waarom zouden we dit comfortabele gevoel opgeven voor de onzekerheid van een nieuwe ontdekkingsreis?

En zelfs als we de contouren van een nog hogere berg in de verte kunnen ontwaren kan onzekerheid ons tegenhouden. We zijn toch OK waar we nu zijn? Die andere berg kan dan hoger zijn maar het zal niet eenvoudig zijn om daar te komen. Voordat we die nieuwe prestatie kunnen halen moeten we eerst een deel van wat we al bereikt hebben opgeven. We zijn er wellicht ook niet zeker van of we wel de vaardigheden in huis hebben om die volgende berg aan te kunnen. Waarom zouden het risico nemen al het goede dat we bereikt hebben kwijt te raken voor een doel dat we misschien niet eens kunnen bereiken?

Deze combinatie van comfort en onzekerheid kan ons klem zetten. Ik zeg niet dat er iets verkeerd is aan het vinden van een gelokaliseerd optimum en daar blijven zitten. Dat is een persoonlijke beslissing die iedereen voor zichzelf moet nemen. Ik zal de laatste zijn om mensen het plezier te ontnemen van een mooie plaatselijke top te beklimmen en daar te genieten van het uitzicht. Maar als we ons toewijden aan een leven van ontdekking en ontwikkeling moeten we onszelf van tijd tot tijd nieuwe uitdagingen geven. We moeten de moed hebben om verder te kijken dan dat mooie uitzicht en onderzoeken wat nog niet ervaren en niet leren door hier te blijven steken.

Obstakels en tegenslag kunnen geweldige kansen bieden voor overdenking, onderzoek en leren. Tijden van prestaties en voorspoed kunnen ons afleiden van groei en verdere ontwikkeling. De kunst van het voortzetten van onze reis ligt in het vinden van een onthecht perspectief. Voorspoed en tegenslag zijn beiden slechts voorbijgaande fases waar we ons niet door moeten laten tegenhouden. We nemen ze waar, ontvangen de lessen die ze ons te bieden hebben en gaan dan verder. Er is altijd meer te onderzoeken en meer te leren. Er is altijd een nieuw verhaal te ontdekken, net voorbij de horizon.

Het verschil tussen ‘wishful thinking’ en kiezen voor een nieuwe richting voor onze toekomst ligt in het hebben van een actieplan. Dit betekent niet dat we alles moeten weten over wat er moet gebeuren. In een complexe wereld en constant verschijnende en veranderende toekomst kunnen we nooit echt alles zeker weten. Het beste waar we op kunnen hopen is genoeg duidelijkheid te hebben over onze richting en genoeg inzicht in onze huidige situatie om te weten welke stappen we als eerste moeten nemen. Elke reis begint met een eerste stap, en dan de volgende, en de volgende. Die paar stappen is wat we moeten weten waar te maken, met het vertrouwen dat de daaropvolgende stappen ons duidelijk worden naarmate we ons verder wagen op onze reis

Stap 6: Het maken van een actieplan

Er zijn minstens zoveel plannings-methodes en hulpmiddelen als er boeken zijn geschreven over het onderwerp. Iedereen moet zich vooral vrij voelen om de gereedschappen te gebruiken waar ze zich prettig bij voelen. Toch zijn er een aantal punten waar ik even bij stil wil staan, omdat ze met name van belang zijn voor het plannen van een persoonlijke reis.

Doelen

De eerste stap in het planningsproces is er zeker van te zijn dat we onze doelen duidelijk genoeg voor ogen hebben. Dat klinkt misschien vanzelfsprekend, maar het vereist wel enige introspectie. Totdat we ze werkelijk in concrete termen omschreven hebben zijn onze doelen vaak vrij vaag en ongenuanceerd. Concrete termen gaan over de zichtbare, tastbare en ontastbare verschillen die we verwachten te zien als we onze eindbestemming bereiken. De doelen waar we het hier over hebben gaan over onze persoonlijke ontwikkeling. Helder voor ogen hebben wat we eigenlijk willen bereiken met de doelen die we ons stellen is belangrijk om onze motivatie en inspiratie vast te houden gedurende onze reis.

---

Ik heb het bedrijfsleven verlaten om boeken te schrijven en mezelf te ontwikkelen als publieke spreker en facilitator rondom de onderwerpen die ik belangrijk vindt. Ik moet daarbij genoeg inkomen genereren om een redelijke levensstandaard te kunnen onderhouden. Ik wil mijn werklast goed verdelen zodat er een goede balans is tussen de tijd die ik in het openbaar optreed en de tijd die ik nodig heb om nieuwe inhoud te ontwikkelen. Mijn werk is bedoeld om mensen te motiveren en inspireren positieve veranderingen in hun eigen leven aan te brengen, dus ik moet genoeg mensen bereiken om het gevoel te hebben dat mijn werk iets betekent in deze wereld. Tevens realiseer ik me dat dit slechts een volgende fase is in mijn doorlopende reis van zelf-verwezenlijking en dus wil ik wel het gevoel blijven houden dat ik aan het onderzoeken, leren en groeien ben in alles wat ik doe.

Om dit meer concreet te maken heb ik mijn doelen als volgt samengevat:

1. 2-4 openbare spreekbeurten per maand gedurende 6 maanden per jaar, zodat de andere 6 maanden vrij blijven voor andere activiteiten, inclusief schrijven;
2. Genoeg inkomen uit mijn openbare optredens om me in staat te stellen zeer kieskeurig te zijn in het aannemen van werk dat ik relevant, de moeite waard en leuk vind om te doen;
3. Voortdurende verbetering van mijn presenteer-vaardigheden, zodat ik meer voldoening en effect heb maar minder energie verbruik;
4. Een groeiende invloed zodat meer mensen geïnspireerd raken door de inhoud van wat ik presenteer om positieve actie te ondernemen;
5. Een dieper begrip en inzicht in de onderwerpen waar ik me mee bezig houd;
6. Een doorlopend gevoel van persoonlijke groei en vooruitgang op mijn persoonlijke reis van zelf-onderzoek en zelf-verwezenlijking.

---

Zichtbare Indicators van Vooruitgang

Doelen worden gidsen als we ze kunnen omzetten in waarneembare verschillen, zodat we kunnen zien dat we in de juiste richting gaan. Ze zijn vaak niet echt objectief ‘meetbaar’ – ontastbare doelen zijn dat bijna nooit. Maar, voorzover mogelijk, moeten we ze toch proberen te beschrijven op een manier die ons helpt te zien wanneer we ze bereiken of wanneer ze ons ontglippen. We moeten de verschillen die we verwachten te bereiken zo helder voor ogen hebben dat we onszelf en onze omgeving regelmatig kunnen scannen voor tekenen dat we de gewenste verschillen aan het creëren zijn.

Omdat we een reis aan het plannen zijn, geen plotselinge sprong naar onze eindbestemming, moeten we een manier bedenken om ‘vooruitgang’ in kaart te kunnen brengen. Naast tekenen dat we onze doelen bereikt hebben moeten we ook tekenen bedenken die ons vertellen dat we onze doelen benaderen. We kunnen zulke tekenen ‘Zichtbare Indicators van Vooruitgang’ (ZIVs) noemen. Als we ze goed formuleren zijn ZIVs uitstekende gereedschappen om ons te helpen door te zetten, zelfs als onze einddoelen nog ver in de toekomst liggen en moeilijk bereikbaar lijken.

We kunnen de volgende vragen gebruiken on ZIVs toe te voegen aan onze doelen:

1. Als dit doel bereikt is, wat is het verschil dat we dan kunnen zien? Wat verandert er eigenlijk als we hierin slagen?
2. Als dit doel benaderen, hoe zien we dan dat we dichter bij komen? Wat verandert er wanneer ik op het juiste pad ben en de juiste kant opga?
3. Als we van het doel afraken, hoe zien we dan dat we niet langer op de juiste koers liggen? Wat verandert als we de verkeerde kant opgaan?

---

Met gebruikmaking van deze drie vragen kwam tot de volgende ZIVs voor een paar van mijn doelen:

1. Openbare optredens:
   1. bereikt: genoeg boekingen voor het hele komende jaar
   2. benaderend: a groeiende pijplijn van prospects, uitnodigingen en verzoeken om informatie en voorstellen
   3. verder verwijderd rakend: geen reacties op mijn pogingen om belangstelling te genereren
2. Inkomen:
   1. bereikt: al onze vaste uitgaven zijn gedekt, met daarbij geld om te sparen, geld voor onverwachte uitgaven en voor uitstapjes en vakanties
   2. benaderend: a groeiende pijplijn van mogelijke klanten, voorstellen en een paar betalende klanten
   3. verder verwijderd rakend: niets in de pijplijn en geen uitzicht op inkomen voor de komende 6 maanden
3. Verbeteren van mijn presentatie-vaardigheden:
   1. bereikt: ik krijg meer energie uit het geven van presentaties dan ik erin steek
   2. benaderend: ik voel me vaker opgeladen dan leeggelopen na een presentatie
   3. verder verwijderd rakend: ik voel me bijna altijd meer uitgeput dan opgeladen na een presentatie

Op dit moment kan ik naar eerlijkheid zeggen dat ik doel 1 heel langzaam aan het benaderen ben, doel 2 nog niet dichterbij zie komen (ik heb er ook nog niet zo hard aan gewerkt), en dat ik voor doel 3 nog een paar presentaties meer moet geven om er iets met zekerheid over te kunnen zeggen, al waren de paar die ik tot nu toe gegeven heb veelbelovend.

---

Acties kiezen

Met onze doelen en ZIVs bepaald hebben we nu een leidraad die ons kan helpen onze toekomstige acties doelbewuster te kiezen. We moeten wellicht een aantal nieuwe vaardigheden leren en oefenen, sommige handelingen vaker doen en anderen juist verminderen of helemaal stopzetten. Op die manier vormen de keuzes die we nu maken de fundamenten van de toekomst die we willen creëren.

Bij het kiezen van onze acties is het bepalen wat we NIET gaan doen misschien wel het moeilijkst. We leven in een drukke wereld. Er zijn altijd meer dingen te doen dan we kunnen hopen af te maken. Veel van die bezigheid komt voort uit de verwachtingen die andere mensen van ons hebben. Onze banen, familie, sociale cirkels, ze proberen allemaal beslag te leggen op onze tijd en aandacht. Daarbovenop is er een constante overvloed van media (sociale en a-sociale) die constant proberen onze aandacht te vangen.

Hier zullen we voldoende discipline moeten hebben om onnodige afleidingen te vermijden en rigoureus het aantal dingen dat we in een bepaalde tijd proberen te doen verminderen. We moeten het verschil begrijpen tussen dringend en belangrijk. We moeten onderscheid maken tussen wat gevraagd wordt en wat nodig is. We moeten kiezen tussen wat er van ons verwacht wordt en wat nuttig voor ons is. En dan moeten we de discipline hebben om ons aan die keuzes te houden.

---

De voornaamste activiteit waar ik veel gedisciplineerder in moest worden is in het schrijven. Ik heb het publiceren van een aantal boeken gekozen om mijn reputatie te versterken als autoriteit in de gebieden waar ik bekend voor wil zijn. Boeken schrijven is moeilijk en tijdrovend. Er is ook het probleem van de inspiratie en de juiste stemming die je moet hebben om te schrijven. In het verleden stelde ik het schrijven dan ook vaak uit. Ik verzamelde eindeloze hoeveelheden ‘ondersteunend bewijs’ – waarvan ik het meeste nooit gebruikte. Ik bleef boeken van anderen lezen voor ‘inspiratie’. En vaak bleef ik uren naar een leeg scherm staren wachtend totdat de juiste zin of het gouden idee me zouden invallen.

Om dit uitstelgedrag te overwinnen stelde ik mezelf dagelijkse doelen: ik zou minimaal twee pagina per dag schrijven. Ik zorgde er ook voor dat ik iedere dag een paar uur vrijhield puur voor het schrijven. En dan ging ik er goed voor zitten, zette alle bronnen van afleiding uit en ging stug aan het schrijven. Wat dit deed werken was mijn bewuste beslissing om gewoon te blijven schrijven. In plaats van te proberen perfecte zinnen te construeren en prachtig uitgewerkte passages typte ik vaak gewoon wat me op dat moment voor de geest kwam. Of ik stelde me voor dat ik met iemand in gesprek was en iets probeerde aan ze uit te leggen. En dan schreef ik zo letterlijk mogelijk dat gesprek neer.

In het begin was dit veel moeilijker dan het misschien klinkt. Ik moest me echt concentreren om mijn innerlijke critici te negeren – die zeurende stemmetjes in mijn hoofd die maar bleven roepen dat wat ik schreef niet goed genoeg was – en stug te blijven doorschrijven. Het doel was om mijn gedachten op papier te krijgen. Het afwerken en bijschaven tot samenhangende teksten en kunstige stukjes taal zou later wel komen. Zelfs als ik vond dat ik niet veel zinnigs te zeggen had bleef ik gewoon doortypen.

Wat deze gedisciplineerde en koppige manier van schrijven me geleerd heeft is dat de kunst van het schrijven werkelijk de kunst van het schrappen is. Veel van wat ik heb uitgetypt heeft het niet overleefd en is niet terug te vinden in enig boek of blog die ik geschikt vond voor publicatie. De waarheid is dat om dingen te kunnen schrappen je ze eerst moet hebben opgeschreven. Ik heb ontdekt dat het veel makkelijker is om een rammelend en slecht geschreven opgeblazen stuk tekst terug te brengen tot iets elegants, dan te proberen iedere zin direct de eerster keer perfect te krijgen.

Het heeft me ook geleerd dat het proces schrijven zelf een proces van onderzoeken en ontdekken is. Het is een andere manier van het vasthouden en structureren van mijn gedachten. Het verandert de manier waarop ik over dingen nadenk. Het brengt diepte en samenhang in ideeën. Het helpt me om losstaande ideeën met elkaar te verbinden. Het brengt gaten in mijn denken aan het licht. Veel van wat ik nu als mijn beste ideeën beschouw vormden zich pas tijdens het teruglezen en uitpluizen van teksten die dagen of weken eerder geschreven had.

---

Prioriteiten stellen

Kiezen wat te doen en niet te doen werkt alleen goed als we duidelijke prioriteiten kunnen stellen. De wereld heeft een onuitputtelijke honger naar onze arbeid en aandacht, terwijl wij maar een beperkte hoeveelheid van beiden te geven hebben. Wij moeten ervoor zorgen zoveel mogelijk aandacht te schenken aan de activiteiten die ons verhaal bevorderen. Als we dat niet doen wordt onze reis gekannibaliseerd en verzwakt.

In de praktijk betekent strike prioriteiten stellen het volgende:

• Heb nooit meer dan drie prioriteiten. Punt. Als we meer dan drie prioriteiten hebben zijn het geen prioriteiten maar is het slechts een lijst.
• Naast datgene wat we willen doen (onze prioriteiten) zullen er altijd dingen zijn die we moeten doen (onze socio-economische verplichtingen). We moeten die verplichtingen inplannen op een manier die onze prioriteiten intakt laat. Wanneer we onze verplichtingen nakomen moeten we streven naar het acceptabele minimum niveau van energie en kwaliteit. We willen op die zaken niet over-presteren en kostbare energie, tijd en denkkracht verspillen. De vuistregel is hier: het moet precies goed genoeg gedaan worden om ermee weg te komen. Alles daarboven kost ons meer dan het zou moeten.
• Laat ook tijd vrij voor het onverwachte. Er kan zich iets dringends voordoen dat niet kan wachten. Een kans kan zich aandienen die we niet voorbij willen laten gaan. En als er geen beslag gelegd wordt op die gereserveerde vrije tijd kunnen we het gebruiken om te ontspannen en wat sociale momenten door te brengen met onze vrienden en geliefden. Of helemaal niets doen. We moeten ook af en toe dat drukke hoofd kunnen uitzetten en gewoon uit het raam staren of een doelloos ommetje maken buitenshuis. Naast datgene doen wat belangrijk voor ons is, is het nietsdoen (in al zijn vormen) een van de meest belangrijke dingen die we kunnen doen.

---

Dit zijn op het moment mijn dagelijkse prioriteiten:

1. Schrijven
2. Netwerken
3. Lezen en denken

Op mijn lijst met verplichte zaken heb ik staan:

1. Tijd doorbrengen met mijn partner (misschien niet echt een verplichting, maar wel iets waar ik bewust tijd voor moet maken)
2. Onderhoud aan huis en tuin
3. Administratie
4. Familie en vrienden

De dingen die ik zoveel mogelijk vermijd zijn:

1. Sociale media, behalve om te netwerken en mijn professionele reputatie te versterken
2. Lange zinloze gesprekken over helemaal niets
3. Werk aannemen dat me niet inspireert

Ten slotte heb ik voor mijn vrijgehouden tijd een aantal ontspannende, helende en rustgevende activiteiten:

1. Meditatie
2. Wandelen
3. Muziek maken
4. Romans lezen (geen studieboeken)
5. Een documentaire kijken
6. Een 20-minuten ‘power nap’ doen
   

Ik slaag er niet altijd in om precies deze verdeling van mijn tijd en aandacht aan te houden, maar over het algemeen heeft dit lijstje me veel goed gedaan. Het feit dat dit boek er nu is – tegelijkertijd geschreven met nog een ander boek en diverse blogs – bewijst voor mij dat dit de juiste prioriteiten, verplichtingen, vermijdingen en vrije tijds items zijn voor mij zijn op dit moment.

---

De tijd nemen om te plannen, doelen te bepalen, ZIVs en prioriteiten te stellen, en dan structuren opzetten die ons helpen om zoveel mogelijk ons plan te blijven volgen lijkt niet altijd de meest inspirerende wijze om onze energie te gebruiken. Maar het betaalt zich op de langere termijn wel degelijk terug. En die langere termijn is ten slotte waar het voor onze persoonlijke reis allemaal om gaat.

Terugkijken op onze glanzende parels uit het verleden helpt ons het pad te begrijpen dat we hebben afgelegd om in het hier en nu te komen. Ze tonen ons waar we van genoten hebben en wat ons deed doorgaan. Ze tonen ons wat ons inspireerde en wat we waardevol vonden. Van alles wat we op onze reis zijn tegengekomen zijn onze stralende parels het beste teken dat het leven de moeite waard was en is. Het is in het heden, op het moment dat we de besluiten nemen over welke stappen we hierna gaan nemen, dat we het licht van onze parels kunnen gebruiken om ons te helpen een pad te ontwerpen dat ons nog meer zal geven van wat we koesteren. We mogen dan misschien niet de hele toekomst kunnen zien, maar het huidige moment is een splitsing in de weg daarheen. Welke afslag we nemen is onze keuze, en die van ons alleen.

---

Stap 5: Het Bedenken en Testen van Onze Toekomstige Parels

Nu we onze glanzende parels uit ons verleden verzameld en samengevat hebben is het tijd om naar de toekomst te kijken en onszelf af te vragen wat hoe die toekomst eruit zal zien. Onze voorgaande parels hebben ons laten zien wat voor een situaties en handelingen ons brachten tot die toestand van ‘flow’ die betekent dat we dicht bij de kerndoelen en missie in ons leven zijn. Dat inzicht leidt ons tot de vraag: “Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we nog meer van die momenten zullen hebben in de rest van ons leven?” Kunnen we, door te kijken naar hoe en wanneer ze in het verleden voorkwamen, afleiden wat we in de toekomst meer en vaker moeten doen? Geeft het verleden ons ook aanwijzingen over de dingen die we moeten herhalen, veranderen, verbeteren en meer aandacht aan besteden om onze kansen op een meer vervullende leven te verhogen?

We moeten er rekening mee houden dat we in de meeste gevallen er niet simpelweg op uit zijn te herhalen wat in het verleden succesvol was. Natuurlijk waren die moment geweldig, en die parels glanzend genoeg om er met plezier aan terug te denken, maar wij zijn niet langer de persoon die we toen waren. We hebben ervaren, geleerd en zijn veranderd, hoogstwaarschijnlijk juist door die momenten die we ons met zoveel genoegen herinneren, maar ook als gevolg van alles wat we in ons leven hebben meegemaakt. Persoonlijke groei betekent vaak dat, mochten we proberen die glanzende momenten van vroeger exact zo te herhalen, ze ons waarschijnlijk niet dezelfde voldoening zullen geven als weleer. Exacte herhalingen blijven zelden plezieren, tenzij we compleet in harmonie zijn met onze doelen, en ook zelf niet veranderen.

We moeten ons de glanzende parels van onze toekomst dan ook voorstellen als een verdere ontwikkeling van die uit het verleden: variaties die de essentie behouden, maar verder zijn aangepast aan de omstandigheden van nu en de persoon die we door de jaren heen geworden zijn.

---

Eén manier om onze volgende parels te ontdekken is gebruik te maken van het ‘innovatie trifecta’ dat deel uitmaakt van de ‘Design Thinking’ aanpak gespioneerd door IDEO in het begin van deze eeuw. We zijn tenslotte bezig ons toekomstige verhaal te ontwerpen, dus waarom zouden we geen gebruik maken van een veelgeprezen ontwerpmethode?

De innovatie trifecta (hieronder) stelt drie vragen die ontwerpers moeten stellen om te bepalen of een nieuw idee de moeite waard is om mee verder te gaan:

1. Wenselijkheid: hebben mensen dit werkelijk nodig en willen ze dit echt hebben?
2. Haalbaarheid: hebben we de vaardigheden in huis om dit daadwerkelijk te realiseren?
3. Levensvatbaarheid: is dit idee vol te houden over langere tijd?

We kunnen vergelijkbare vragen gebruiken om meer duidelijkheid te krijgen over het verhaal dat we ontwerpen voor onze toekomst.

1. Wenselijkheid: Hoe graag willen we het pad dat we ons voorstellen? Hoe dicht bij ons gevoel van zingeving en vervulling ligt het?
2. Haalbaarheid: Hebben we in huis wat nodig is om dit waar te maken? Hebben we de juiste vaardigheden, middelen en omstandigheden om er zeker van te zijn dat die volgende parels kunnen laten ontstaan?
3. Levensvatbaarheid: Zal dit pad herhaalbare momenten opleveren waar we op verder kunnen bouwen en waarmee we ons leven kunnen verdiepen, of zal het een eenmalig moment zijn?

Alle drie de vragen zijn essentieel, en het kan zijn dat we een aantal iteraties van de vragen nodig hebben voor we het gevoel krijgen dat we grip krijgen op het soort pad voor de toekomst waar we enthousiast over worden, denken te weten hoe we het kunnen waarmaken, en dat deel uitmaakt van onze persoonlijke groei.

---

Wenselijkheid

Ik houd ervan op het toneel te staan en te praten met een geïnteresseerd en waarderend publiek. Ik heb veel van zulke parels mogen meemaken in het verleden. Het zou dan ook verleidelijk zijn om dat gewoon te blijven herhalen. In plaats daarvan heb ik ontslag genomen. Ik besloot mijn pad te veranderen zodat ik aan dit boek kon werken en kon proberen te leven van het runnen van mijn eigen bedrijf.

Waarom deed ik dat eigenlijk? Mijn baan zou me vele momenten op het toneel gegarandeerd hebben. Als ik gewoon dat pad was blijven volgen hoefde ik me geen zorgen te maken om het vinden van inkomen of publiek. Waarom was ik niet tevreden met al het goede dat ik bereikt had?

De voornaamste reden is dat ik veranderd ben sinds ik die baan aannam, nu 10 jaar geleden. Ik heb veel nieuwe dingen geleerd. Ik heb oude vaardigheden aangescherpt en nieuwe vaardigheden verworven. Ik heb ook lang en diep nagedacht over de verschillende problemen waar mijn publiek naar eigen zeggen mee worstelt. I heb heel veel boeken gelezen, met honderden mensen gepraat en mezelf bijgeschoold in de laatste bevindingen en publicaties op het gebied van de menselijke geschiedenis, sociologie, psychologie, gedragswetenschappen, economie, neuro-wetenschappen en filosofie. Dat heeft mijn opvatting over wat werkelijk belangrijk is doen verschuiven. Van het proberen om IT professionals inter-menselijke vaardigheden bij te leren en te helpen technologie een positiever effect op mensen te geven, is mijn aandacht verschoven naar het bevorderen van een mens-vriendelijke wijze van bedrijfsvoering en het bedrijfsleven te helpen een positievere bijdrage te leven aan de maatschappij. Mijn ervaringen van de afgelopen jaren hebben me veel plezier en vervulling gebracht maar – en dat is het voornaamste – ze zorgden er tevens voor dat mijn perspectief veranderde.

Met andere woorden, zelfs al zou ik mijn vorige optredens kunnen blijven herhalen, over dezelfde onderwerpen blijven spreken en hetzelfde publiek blijven trekken, ik zou er niet meer zo van genieten als voorheen. Dat pad heeft zijn doel vervuld – en deed dat goed – maar nu is het tijd voor mij om op zoek te gaan naar de volgende iteratie ervan; de volgende fase in mijn reis als spreker en denker.

De volgende parels in dit specifieke snoer zullen gerelateerd moeten zijn aan onderwerpen die mij meer aan het hart gaan dan waar ik vroeger over sprak. Ik wil dat mijn eigen passie me gaat helpen mijn verhalen en presentaties uit de conventionele comfort-zone te duwen. Ik wil dat mijn publiek momenten ervaart van verrassing en ongemak. Ik wil dat ze dingen horen die ideeën, concepten en kennis tegenspreken waarvan ze dachten dat ze die al wisten en begrepen. Als ik dit goed doe, moet mijn werk mensen even pas op de plaats doen maken om hun huidige denkwijzen te her-ijken. Op z’n minst moet het ertoe leiden dat ze hun eigen ideeën kritisch onderzoeken voor ze besluiten of mijn argumenten overtuigend genoeg zijn om in mee te gaan.

---

De wenselijkheid vraag gaat over hoe we zouden willen dat onze toekomstige parels eruit zullen zien en hoe ze zullen aanvoelen. De volgende stap kijkt naar de haalbaarheid van hoe we ons die parels voorstellen. Hebben we wat er nodig is om ze te laten gebeuren? Zijn ze binnen ons bereik?

---

Haalbaarheid

Ik vind dat ik met redelijke zekerheid kan zeggen dat ik de fundamenten gelegd heb voor dit volgende deel van mijn reis. Ik heb mijn presenteer-vaardigheden bijgeslepen en mijn inhoud verdiept en verbreedt. Om mijn volgende parels te laten glanzen moet ik er wel voor zorgen dat ik nog overtuigender en intrigerender kan zijn. Ik moet nog dieper nadenken over wat ik wil zeggen en hoe. Ik moet nog harder aanduwen tegen de conventionele wijsheid die ons in mijn ogen tegenhoudt. En ik moet manieren vinden om mijn materiaal te presenteren die mijn boodschap nog directer overbrengen.

Er is dus nog werk te doen voor mijn volgende parels zich kunnen manifesteren. Dat is echter geen probleem. Wat belangrijk is is dat ik er vertrouwen in heb dat dat werk niet mijn vermogen om het te voltooien overschrijdt. Ik weet hoe ik er moet komen. Ik heb de tijd en de discipline om er elke dag tenminste een paar uur geconcentreerd aan te werken. Ik heb genoeg ideeën en aanzetten van verhalen om het gevoel te rechtvaardigen dat ik niet een slag in het duister sla.

Ik besef echter ook dat er beperkingen zijn aan waar ik op mik. Ik kan niet compleet afstand nemen van mijn huidige publieke persona. Mensen hebben verwachtingen over mij en over waar ik over zal praten. Ik kan bijvoorbeeld niet ineens gaan praten over internationale handelsverdragen of de complexiteit van het financiële systeem, omdat ik daar nooit eerder over gesproken heb en ook geen autoriteit in ben. Ik kan ook niet ineens volkomen tegengestelde posities innemen over zaken waar ik in het openbaar stelling over ingenomen heb. Dat zou mijn geloofwaardigheid ondermijnen. Daar waar ik echt van gedachten ben veranderd zal ik eerst mijn publiek op dezelfde reis mee moeten nemen die ikzelf heb afgelegd om mijn positie te doen herzien zodat zij kunnen zien waarom mijn opvattingen veranderd zijn. Vanuit het oogpunt van haalbaarheid zal de volgende serie van parels in zekere zin een voortzetting moeten zijn van mijn huidige persona voor ik die geleidelijk kan bijstellen en daarmee mijn standpunten en datgene waar ik over spreek.

Andere beperkingen hebben te maken met de omvang van mijn publiek, nu ik niet langer voor een groot internationaal bedrijf werk. Ik ben uit de machine gestapt die mensen in grote getale binnen bleef brengen. Dus nu moet ik mijn eigen kanalen en connecties vinden. Ik moet ook mijn eigen imago creëren nu ik niet langer kan profiteren van de autoriteit en invloed die bij mijn baan en mijn positie hoorden. Het goede nieuws is dat de afgelopen jaren ertoe hebben bijgedragen dat mijn network enorm is gegroeid, evenals mijn invloed en goed naam. Ik hoef dus niet vanaf nul te beginnen. Toch zal het begin bescheiden zijn. Maar ik ben ervan overtuigd dat ik deze basis snel zal kunnen doen groeien.

---

De haalbaarheid vraag gaat er voornamelijk om er zeker van te zijn dat we realistisch blijven. Het feit dat we iets heel graag willen betekent nog niet dat we er klaar voor zijn om het ook direct waar te maken. We hebben deze reality check nodig, en we moeten eerlijk zijn tegenover onszelf. Maar we ook in onszelf blijven geloven. Het kan goed zijn dat we erachter komen dat we de kennis, vaardigheden of capaciteit missen om direct op ons doel af te gaan. Dat betekent nog niet dat we onze droom op moeten geven. Het betekent wel dat we een stap terug moeten nemen en eerst moeten uitzoeken hoe we het gat kunnen overbruggen zodat we in de toekomst wel kunnen bereiken wat we willen. De vaardigheden aanleren, de gereedschappen verzamelen en voorbereiden en onze stappen oefenen en repeteren voor we de grote sprong wagen zijn allemaal deel van dezelfde reis. Zolang als we kunnen zien wat er nodig is om vooruit te komen hoeven we onze droom niet uit het zicht te verliezen.

De volgende vraag gaat over verwachte levensduur en herhaalbaarheid. Zal de volgende parel een eenmalige gebeurtenis zijn, of het begin van een hele serie? Is het een item dat we van onze bucket list willen wegstrepen, of is het deel van een langere ontwikkeling?

---

Levensvatbaarheid

Deze vraag is niet altijd even makkelijk te beantwoorden. Er moet veel geraden worden over de toekomst, andere mensen, en externe factoren waar we niet veel controle over hebben. Het is ook niet altijd duidelijk hoe belangrijk het begrip ‘levensvatbaarheid’ eigenlijk is voor onze zoektocht naar ons ideale toekomstverhaal. Levensvatbaarheid in de context van de Innovatie Trifecta is vooral een business idee. Bedrijven worden geacht te gaan voor groei en langdurig voortbestaan. Voor bedrijven is een idee dat maar één keer werkt niet iets waar je een toekomststrategie op baseert.

Om levensvatbaarheid relevant te maken voor ons persoonlijke verhaal en het parelsnoer dat we aan het construeren zijn moeten we de definitie iets aanpassen. We kunnen het meer laten gaan over de afweging of de tijd en de moeite die het ons gaat kosten opwegen tegen de duur en intensiteit van de vervulling en tevredenheid die we verwachten te krijgen uit die toekomstige parels. Met andere woorden: is het allemaal de moeite waard?

Dat is een erg persoonlijke afweging. Ik vind het moeilijk om daar duidelijke regels of richtlijnen voor te geven. We hebben ieder onze eigen verlangens en angsten. Wat voelt als de Heilige Graal voor sommigen kan compleet oninteressant en oninspirerend zijn voor anderen.

Waar het hier om gaat zijn onze eigen gevoelens en intuïtieve inschatting van de parels die we willen creëren.

Stel die parels voor in hun meest glanzende vorm. Alles pakt precies zo uit als we gehoopt hebben, en misschien zelfs nog beter. Hoe voelt dat? Geeft het ons nieuwe energie; een diep gevoel van prestatie en voldoening; het gevoel een belangrijke mijlpaal in ons leven te hebben bereikt?

Stel nu het werk voor dat we moeten doen om die parels mogelijk te maken. Denk aan de tijd en de moeite die we schatten nodig te hebben. De parels zijn hetzelfde. Maar voelen we nog steeds dezelfde energie en inspiratie? Of plaatst het vooruitzicht van al dat harde werk een domper op onze voldoening en tevredenheid?

Er is geen wiskundige formule om objectief de balans tussen kosten en baten te berekenen van het bereiken van ons volgende moment van volmaakte ‘flow’. We kunnen alleen afgaan op onze intuïtie en de signalen die ons emotionele systeem ons geeft. Als we ons meer geïnspireerd voelen dan beangstigd dan zetten we door. Als twijfels en gevoelens van angst ons enthousiasme verminderen moeten we die signalen niet negeren. We moeten dan eerst nagaan of we onze angsten en onzekerheden ons onnodig laten tegenhouden, of dat ons emotionele systeem ons oprecht waarschuwt dat de parels die we ons hebben voorgesteld wellicht niet opwegen tegen de obstakels die we onderweg gaan tegenkomen.

Als de balans van de levensvatbaarheid vraag negatief uitvalt betekent dat niet dat alles nu voor niets is geweest. We moeten dankbaar zijn dat we dit nu ontdekt hebben, voor we al te veel geïnvesteerd hebben in dit pad. We moeten ook bedenken dat als het om persoonlijke keuzes gaat een ‘ja’ een absolute ‘ja’ moet zijn. Alles dat minder is zou ons op z’n minst moeten doen pauzeren en de keuzes opnieuw onderzoeken. Het negeren van zeurende twijfels, hoe klein ook, is om problemen vragen later in de reis, wanner het veel moeilijker is om van pad te veranderen.

Als we er niet van overtuigd zijn dat we de volgende versie van ons verhaal gevonden hebben keren we terug naar stap 4 van dit proces. We her-onderzoeken onze verzameling parels en hoe we die het beste kunnen samenvatten. We stellen ons opnieuw voor hoe de volgende parels eruit zouden kunnen zien, met weglating van het pad of paden die we nu niet langer als levensvatbaar zien. Het kan zijn dat dit compleet nieuwe ideeën oplevert voor parels die we graag zouden realiseren. Maar het kan ook zijn dat we onze ideeën iets moeten bijstellen om ze levensvatbaar te maken. Wellicht kunne we voor kleinere stappen gaan die sneller en makkelijker zijn te realiseren. We kunnen ons misschien ’tussenparels’ voorstellen die we niet zien als einddoel maar als traptreden naar het verder gelegen doel. Zulke tussenparels kunnen op zichzelf voldoening geven en voldoende inspiratie om door te blijven gaan terwijl we de vaardigheden leren en oefenen die we in de toekomst nodig gaan hebben.

---

Het kan ons een paar iteraties kosten. We moeten misschien een paar keer stoppen en opnieuw beginnen. Op een bepaald moment zullen we echter de parels vinden die we wenselijk, haalbaar en levensvatbaar vinden. Nu is het het moment om een paar keer diep adem te halen en onze gedachten tot rust te brengen. Als we er zeker van zijn de juiste parels gevonden te hebben kunnen we het besluit nemen er voor te gaan. Dit zijn de parels waar we ons op zullen concentreren in de komende maanden of jaren van ons leven – voor zolang als we denken nodig te hebben om ze te bereiken, en zo lang als we voelen dat we deze parels willen blijven manifesteren.