We leven onze levens van moment tot moment, en elk moment voegt een ervaring toe aan ons persoonlijke verhaal. Elk moment is een potentieel leermoment, als we maar de tijd zouden nemen om uit te vinden wat het ons probeerde te vertellen. De kunst van het leven van een zelf-sturend, zelf-schrijvend leven is meer dan het leven ten volle te leven – dat is slechts bezig zijn. De ware kunst is om van tijd tot tijd stil te staan om elke ervaring af te wegen tegen de wijsheid en aanwijzingen van onze authentieke kern. Als het resoneert met onze kern streven we naar meer van zulke ervaringen. Als het verkeerd voelt, leeg, of niet echt wat we zouden moeten doen streven we ernaar dit in de toekomst te vermijden. En dan stellen we onze richting en snelheid bij, en proberen het opnieuw, elke keer een beetje beter op koers en een beetje meer trouw aan de reis die we geacht werden af te leggen toen we op Aarde arriveerden.

Stap 2: Onze Momenten van ‘Flow’ Vinden

Als we onze verzameling van glanzende parels bekijken, die we hebben gescheiden van de donkere, matte balletjes, wordt het duidelijk dat hoewel al die parels heldere en glanzende momenten uit ons verleden zijn ze niet noodzakelijk allemaal dezelfde aard hebben. Ze zullen misschien zelfs, op het eerste gezicht, eruitzien als aparte, individuele gebeurtenissen, met niet veel overeenkomsten. Sommigen zijn gewoon gelukkige herinneringen aan iets dat we zagen of bijwoonden, anderen zijn misschien momenten die we samen met onze geliefden doorbrachten. Maar waar wij naar op zoek zijn om ons verhaal mee op te bouwen is één specifieke soort parel: die helder stralende momenten dat we actief iets aan het doen waren op een manier dat we er volledig in opgingen, min of meer in de ‘flow’ waren, en die we associeren met een gevoel van vervulling en van op het juiste moment of de juiste plaats met het juiste bezig te zijn. We noemen die momenten ‘actieve momenten van flow’ omdat het die momenten zijn waarop onze acties het dichtste overeenkwamen met wat ons emotionele systeem als de optimale toestand ervoer. Dit suggereert dat het juist die momenten waren waarin we iets deden dat nauw aansluit by ons temperament, onze persoonlijke voorkeuren, en – wellicht het belangrijkste – ons intuïtieve gevoel van doelgerichtheid en vervulling.

Ik vond het altijd fijn om naar school te gaan. Er was gewoon zoveel te leren daar, zoveel uit te vinden over die mysterieuze wereld die zou liggen voorbij de straten van de plaats waar ik opgroeide. Mijn vroegste herinneringen aan momenten van ‘flow’ zijn het schrijven van opstellen in de klas, of het oplossen van een opgegeven probleem. Als ik eenmaal aan het werk was was het alsof de tijd ophield te bestaan. Het enige dat bestond was het onderwerp of de opdracht en ik die het aan het onderzoeken was, de raadsels ervan ontwarrend en zoekend naar de juiste woorden om de antwoorden in weer te geven. Niet zelden, als het werk gedaan was, las ik terug wat ik geschreven had en was verbaasd over het resultaat. Ik kon me niet herinneren dat ik dat geschreven had, en kon soms nauwelijks geloven dat ik degene was die dat op papier gezet had. Ik vroeg me vaak af waar die woorden werkelijk vandaan kwamen; ze voelden zoveel beter dan waar ik mezelf toe in staat achtte.

In mijn sportieve jaren speelde ik hockey. We speelden voornamelijk recreatief, voor de lol van het spelen en de sociale activiteiten daaromheen, niet echt om het winnen. Ik was een matig speler en een iets beter dan gemiddelde keeper, maar mijn prestaties waren nooit echt consistent. Vaak, vooral als het spel traag verliep, gingen mijn gedachten aan de wandel en werd ik zo afgeleid door gedachten en ideeën dat ik nauwelijks nog meedeed aan de wedstrijd. Maar soms liep het anders. Ik vond het heerlijk om keeper te zijn tijdens toernooien, bijvoorbeeld, wanneer we tegen teams speelden die veel beter waren dan ons. Ik had het dan zo druk met het verdedigen van het doel dat ik geen tijd meer had om na te denken over wat ik aan het doen was. Zodra mijn gedachten verdwenen leek mijn lijf de controle over te nemen. En, zoals ik ontdekte, mijn lijf was een veel betere keeper dan mijn hoofd ooit zou zijn. Ik heb helaas nooit uitgevonden hoe ik die specifieke toestand van ‘flow’ bewust aan kon zetten. Ik zou wellicht nog een hele goeie keeper hebben kunnen worden.

Stap 3: Onze Parels Sorteren

Nu we de actieve momenten van ‘flow’ hebben gescheiden van de rest van onze parels, kunnen we gaan kijken of we die actieve momenten aan elkaar kunnen relateren. Wellicht zijn ze verbonden door plaats of situatie, de actie waar we in opgingen, of het soort voldoening dat ze ons gaven. Het kan enige reflectie en doordenken kosten voor we een bevredigende groepering kunnen vinden. En we moeten ons ook niet teveel zorgen maken of we het wel 100% correct doen. Deze oefening is tevens een goede gelegenheid om te leren onze intuïtie te vertrouwen en te luisteren naar wat onze gevoelens ons te zeggen hebben, in plaats van alleen ons verstand te willen gebruiken. Dus mochten we er niet uitkomen, gewoon ontspannen, diep ademhalen, en vervolgens een groepering proberen geheel op het gevoel. Dat is voor onze doeleinden meer dan voldoende.

Toen ik begon met het groeperen van mijn parels zag ik in eerste instantie geen enkel verband tussen mijn school-momenten en die op het hockeyveld. Ze leken niets met elkaar gemeen te hebben. De schoolmomenten waren puur mentaal, er kwam geen fysieke actie aan te pas, en ze gingen niet om winnen of verliezen, maar uitsluitend om de vreugde van het oplossen van problemen en de antwoorden onder woorden brengen. De hockey momenten waren bijna het tegenovergestelde. Het was fysiek, het doel was de wedstrijd te winnen (of in mijn geval te zorgen dat de tegenstanders niet konden winnen), het was non-verbaal, en vaak te snel om zelfs maar na te kunnen denken. Bij nader inzien echter, vond ik toch overeenkomsten. Overeenkomsten die later belangrijke wegwijzers bleken te zijn voor mijn persoonlijke groei en de richting die mijn persoonlijke verhaal zou nemen.

Zowel op school als op het veld waren de ‘triggers’ – de omstandigheden die me hielpen in de ‘flow’ te komen – vergelijkbaar. Beiden betroffen tijdsdruk: op school was er maar beperkte tijd om resultaten te produceren, op het veld werd de beschikbare tijd bepaald door de snelheid van de tegenstander en de bal die op me afkwamen. Beiden stelden me voor een direct probleem dat op dat moment moest worden aangepakt en opgelost. Op school, als de taak te vaag was of het probleem niet moeilijk genoeg, deed ik dan wel het werk maar had niet dat gevoel van ‘flow’. Op het veld was het hetzelfde. Hoe hoger de druk, hoe intenser de actie, hoe makkelijker het voor me was om in de zone te komen en daar te blijven. Blijkbaar hielp de juiste soort druk me te concentreren op het doen in plaats van het denken. Een andere overeenkomst was dat ik beide activiteiten nooit deed voor de punten of de glorie, maar gewoon omdat ik genoot van het gevoel dat ik kreeg als het goed ging. Zowel op school als op het veld was de vreugde van het vinden van een antwoord of oplossing veel bevredigender dan het krijgen van een 10 of het winnen van de wedstrijd.

En dus, verrassend genoeg, hadden deze ogenschijnlijk zo verschillende momenten feitelijk zeer veel overeenkomsten, op een zeer specifieke manier. Die overeenkomsten vertelden me veel over mezelf en over sommige keuzes die ik in mijn leven maakte.

– wordt vervolgd –