Als er iets is dat ons menselijk maakt is het wel onze behoefte om betekenis te vinden in ons leven. Wat we ook doen, op een bepaald moment komt de vraag van de zingeving naar boven. Waarom zijn we hier? Wat is de betekenis van ons leven? Hoe kunnen we ons leven meer inhoud en vervulling geven? In plaats van volledig te vertrouwen op ons rationeel verstand, geloof ik dat juist hier onze emoties een geweldige bron van informatie zijn, als we leren naar ze te luisteren.

Hoe meer we ons bewust worden van onze gevoelens en emoties, hoe meer het ons opvalt hoe veranderlijk ze zijn: hoe ze soms pieken met gevoelens van geluk en vervulling en dan weer door dalen gaan van angst, stress en leegheid. Ons emotionele systeem is het bewakings- en regulerings-systeem van onze body-mind. Het houdt alles wat er in en om ons heen gebeurt in de gaten en evalueert dat naar het belang dat het voor ons heeft. Zelfs zonder dat wij er bewust aandacht aan besteden werken onze emoties 24/7 om ons te helpen de optimale toestand voor ons systeem te vinden, strevend naar wat soms “optimale homeostasis” genoemd wordt, ofwel de meest stabiele toestand die op dat moment mogelijk is.

Het is niet eenvoudig om ons systeem in zo’n optimale balans te houden. In feite, als gevolg van de complexiteit van zowel ons eigen systeem als van de wereld waarin wij leven, en de vele vaak tegenstrijdige eisen en krachten waar we aan onderhevig zijn, is het nooit een echt optimale toestand, en blijven de dingen nooit lang stabiel. Het beste waar we op kunnen hopen is een benadering van dat optimum en een relatieve stabiliteit die niet voortdurend wild heen en weer slingert bij de minste verandering van omstandigheden.

Als we aannemen dat ons emotionele systeem tot doel heeft de best mogelijke toestand onder de gegeven omstandigheden voor ons te vinden, kunnen we enorm veel leren van wat onze veranderende stemmingen en gevoelens ons proberen te vertellen over onszelf en de situaties waarin we ons bevinden. Sommige toestanden voelen beter dan anderen. Sommige toestanden geven ons energie en stellen ons in staat grootse dingen te doen; andere toestanden trekken ons omlaag en weerhouden ons ervan zelfs het meest eenvoudige werk goed uit te voeren. Soms voelen we ons gestressed en ongemakkelijk; en dan weer voelen we ons prettig en relaxed. Soms voelen we ons alert en ‘in de zone’; dan weer kunnen we nauwelijks samenhangend denken of onze aandacht voor langer dan een paar seconden ergens op gericht houden. Onze emoties reguleren niet alleen ons body-mind systeem, ze communiceren ook met ons. Ze proberen ons te vertellen, door hoe ze ons laten voelen, wat gezond en goed is voor ons, en wat ons schade doet.

Eén bepaalde toestand is met name belangrijk om ons te helpen ons doel en vervulling in het leven te vinden. Dat is wat in het Engels de ‘state of flow’ genoemd wordt, het ‘in de zone’ zijn. Het is een toestand waarin we zo opgaan in wat we aan het doen zijn dat het lijkt of we er niet meer bij na hoeven te denken en gewoon mee kunnen gaan met wat er binnenin en om ons heen gebeurt. Het lijkt op zo’n moment wel of we geleid worden door een andere intelligentie: een wijze van denken en doen die niet gestuurd wordt door ons eigen bewustzijn en niet onze bewuste gedachten nodig heeft om dingen te interpreteren, classificeren, uit te leggen en beslissingen te nemen voor we tot actie kunnen overgaan. In deze toestand handelt onze body-mind met gratie en gemak, in harmonie met de situatie. Als we in deze ‘flow’ zijn bereiken we vaak onze beste resultaten, maar het voelt bijna alsof het werk via ons gedaan wordt in plaats van dat het door ons op bewuste en moeizame wijze geproduceerd wordt.

Er kan heel veel geschreven wordt over deze staat van ‘flow’ en er zijn ook voldoende boeken hierover te vinden. Voor deze blog is het punt dat ik wil maken dat de ‘state of flow’, en toestanden die er veel op lijken in hoe ze ons doen voelen, ons beste gereedschap is om ons doel in het leven te vinden. Ons emotionele systeem produceert de ‘state of flow’ als we ons zo dicht als maar mogelijk is bij onze optimale staat van zijn bevinden, waar onze situatie, acties, gedachten en intenties met elkaar afgestemd zijn en harmonieus samenwerken; wanneer we niet met onszelf en de wereld worstelen; wanneer we niet onze ware gevoelens hoeven te negeren of te onderdrukken; wanneer we gewoon in het moment zelf kunnen zijn en er in meegaan, in plaats van ertegenin. Door de momenten terug te vinden dat we in deze staat waren in ons leven en de onderliggende patronen en overeenkomsten tussen die momenten te leren zien, kunnen we die informatie gebruiken als de basis voor ons eigen persoonlijke verhaal. Dit is wat ik “Je Eigen Parelsnoer Maken” noem. In de volgende afleveringen zal ik precies uitleggen hoe dit in zijn werk gaat.